Het gebeurde

Dirk Ayelt Kooiman

‘Hij had er altijd een hekel aan gehad terug te kijken naar het verleden. Personen van vroeger, of hij nu goede of slechte herinneringen aan hen bewaarde, ging hij uit de weg. Beladen plaatsen, van straten tot halve stadsdelen, meed hij. Bracht iemand ongevraagd zijn persoonlijke achtergrond naar voren, zijn naaste familie, zijn kinderjaren, dan werd zijn afkeer groter naarmate het relaas verder afdaalde in de tijd.’

Zo opent Het gebeurde van Dirk Ayelt Kooiman, die op 2 oktober 2018 onverwacht overleed. Hij was bezig aan de voltooiing van wat nu zijn laatste boek blijkt te zijn. Nog vijf pagina’s moest hij schrijven. In samenspraak met de erven Kooiman brengt De Harmonie deze roman uit. Ook zonder slot is duidelijk dat Kooiman het métier tot in de puntjes beheerst: zorgvuldige formuleringen, beheersing vanverteltechnieken, zinderende spanning.

De schuchtere ik-persoon verlaat op jonge leeftijd het ouderlijk huis als hij de kerk afzweert en vervolgens door zijn moeder afgewezen wordt. Hij vindt niet alleen kost en inwoning bij fotograaf Henk, eigenaar van Studio, maar ook diens vrouw.

Kooimans gehele oeuvre is verschenen bij De Harmonie. Hij debuteerde in 1971 met de verhalenbundel Manipulaties. De roman De grote stilte (1975) werd bekroond met de C.W. van der Hoogtprijs. Met Montyn verwierf hij grote bekendheid, een documentaire roman over het onwaarschijnlijke leven van kunstenaar Jan Montyn.